vendredi 22 novembre 2019

Νεοελληνική λογοτεχνική κριτική


Ανθολογώντας τους κριτικούς (του Θανάση Αγάθου )


του Θανάση Αγάθου(*)

Σημείωση: Σημαντική η παράλειψη δύο κριτικών που  σημάδεψαν την εποχή τους: Του Αιμίλιου Χουρμούζιου και του Βάσου Βαρίκα ( Στέφανος Κωνσταντινίδης)

Πολύ σημαντική συμβολή στο σχετικά παραμελημένο πεδίο της Ιστορίας της νεοελληνικής λογοτεχνικής κριτικής θα πρέπει να θεωρηθεί ο ογκώδης τόμος Ανθολογία της Νεοελληνικής Λογοτεχνικής Κριτικής του Γιώργου Αράγη, που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις Σοκόλη και έρχεται να προστεθεί στην παλαιότερη δοκιμιακή μελέτη του ίδιου συγγραφέα Νεοελληνική κριτική, αξιολογικές διακρίσεις (Εκδόσεις Σοκόλη, 2015).
Ο Αράγης, στη σχεδόν 40σέλιδη εισαγωγή του, επισημαίνει ότι η ανθολογία του, όπως κάθε ανθολογία, αποτελεί ένα δειγματολόγιο ομοειδών κειμένων και ότι έχει, όπως συμβαίνει πάντα, τα ελεγχόμενα σημεία της, δηλαδή την υποκειμενικότητα του ανθολόγου της και τη σχετική αντιπροσώπευση των ανθολογημένων κριτικών. Ωστόσο, αναγνωρίζει ως βασικό κριτήριο για τη συμπερίληψη ενός κριτικού κειμένου στην ανθολογία του, το να αποτελεί πράγματι λογοτεχνική κριτική, δηλαδή το να διαθέτει αξιολογικό χαρακτήρα, να είναι εμπεριστατωμένη αξιολόγηση ενός έργου ως λογοτεχνήματος: «Από την άποψη αυτή, στην παρούσα ανθολογία δεν ανθολογούνται κείμενα περιγραφικά, ισοπεδωτικά, με συμβατικό περιεχόμενο, κείμενα φιλοφρονητικά, κείμενα αοριστόλογα ή που αρκούνται σε αδέσποτους αξιολογικούς αφορισμούς χωρίς επιχειρηματολογική τεκμηρίωση» (σ. 8).

Το βιβλίο-σκάνδαλο για τον Χριστιανόπουλο

Φαλκιδευμένος Χριστιανόπουλος (του Βαγγέλη Χατζηβασιλείου)

1
1640
                                


του Βαγγέλη Χατζηβασιλείου 

Ξεφυλλίζω τον ογκώδη τόμο της Σωτηρίας Σταυρακοπούλου Τα εσώψυχα του Ντίνου Χριστιανόπουλου, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ιανός, και οι απορίες μου μαζεύονται σωρηδόν, από τις πρώτες κιόλας σελίδες. Το βιβλίο καταγράφει συζητήσεις μιας οκταετίας (2004-2012), που υποτίθεται ότι εκπροσωπούν μιαν εκ βαθέων συνομιλία ανάμεσα στον ποιητή και τη Σταυρακοπούλου, αλλά το όλο εγχείρημα μπάζει από παντού, σε όποιο σημείο κι αν σταθούμε. Η επιμελήτρια έχει ακαδημαϊκή ιδιότητα και οι συζητήσεις ξεκίνησαν από την ιδέα της να φιλοτεχνήσει μια βιογραφία του Χριστιανόπουλου, η οποία κατέληξε, όπως τουλάχιστον ισχυρίζεται η ίδια, στην αποτύπωση μιας σειράς από «μουχαμπέτια» – κουβεντούλες επί παντός του επιστητού.
Πώς, όμως, νομιμοποιείται ένα τέτοιο (αχανές στην έκταση και εντελώς   συγκεχυμένο ως προς το περιεχόμενό του) υλικό; Η Σταυρακοπούλου δεν δουλεύει ούτε ως επιστήμονας ούτε ως δημοσιογράφος. Αν δούλευε ως επιστήμονας, θα όφειλε να στηρίξει τις ερωτήσεις της σε κάποιους άξονες, εντάσσοντας τις απαντήσεις του Χριστιανόπουλου σε έναν κορμό με σαφή απόβλεψη και συγκεκριμένες κατευθύνσεις – ως γνωστόν οι απαντήσεις που παίρνουμε αντανακλούν τις ερωτήσεις που θέτουμε. Αν πάλι η Σταυρακοπούλου εργαζόταν ως δημοσιογράφος, θα έπρεπε οι ερωτήσεις της να είναι σε θέση να ανταποκριθούν σε ένα στοιχειώδες οργανόγραμμα, ικανό να μας αποκαλύψει πρωτίστως το ποιητικό έργο του Χριστιανόπουλου – αυτό που ουδόλως τυχαίως τον καθιέρωσε ως μιαν από τις σημαντικότερες φωνές της μεταπολεμικής ποίησης.

mardi 8 octobre 2019

Παρουσίαση στο Φεστιβάλ Βιβλίου, στη Λευκωσία, του μυθιστορήματος ΜΕΤΑ ΤΑ ΕΚΒΑΤΑΝΑ, της τριλογίας ΝΟΜΑΔΑΣ, του Στέφανου Κωνσταντινίδη



Παρουσιάστηκε στη  Λευκωσία, στο Φεστιβάλ του Βιβλίου, από τον πρύτανη του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου, ποιητή Κώστα Γουλιάμο,  το τρίτο μυθιστόρημα της τριλογίας ΝΟΜΑΔΑΣ, το ΜΕΤΑ ΤΑ ΕΚΒΑΤΑΝΑ, του Στέφανου Κωνσταντινίδη. Ακολούθησε συζήτηση ανάμεσα στον παρουσιαστή και τον συγγραφέα.
Ευχαριστίες στο Ινστιτούτο Ερευνών ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ για την πρόσκληση, τον Κώστα Γουλιάμο για την άρτια εξαιρετική παρουσίαση και στον Στέφανο Κουρατζή για τις φωτογραφίες.